Máy hút bụi: những con số biết nói

Đây là bài viết tiếp theo trong loạt bài nói về hệ thống hút bụi trong xưởng gỗ. Ở các số trước mình có nói về tổng quan, những sai lầm hay gặp phải cũng như cách đi đường ống hút bụi. Lắp đặt hệ thống hút bụi trong xưởng đòi hỏi một sự đồng bộ từ việc lựa chọn máy, cách đi đường ống, cách bố trí máy để mang lại hiệu quả cao nhất. Vì thế các bạn vui lòng tìm đọc lại các bài viết lần trước để có sự nhìn nhận sâu sắc hơn. Bài viết có sử dụng một vài thuật ngữ tự định nghĩa (được đánh số) các bạn thấy khó hiểu có thể kéo xuống dưới bài viết

1.  Bảy điều quan trọng khi đi đường ống hút bụi trong xưởng .
2.  Máy hút bụi nào cho thiết bị cầm tay .
3.  Những nguyên tắc khi thiết kế xưởng​

Ở nội dung bài viết này mình sẽ chỉ sẽ giải đáp các câu hỏi sau:

• Những thông số nào của máy hút cần chú ý?
• Lưu lượng khí yêu cầu cho từng máy?
• Sư suy hao lực hút thế nào theo chiều dài?
• Cưa bàn, tupi, nhám thùng..vv thì dùng máy hút loại nào?

Công suất máy

Máy có công suất lớn thường đem lại lưu lượng khí lớn hơn. Tuy nhiên nó không phải là yếu tốt quyết định hoàn toàn. Vẫn có những chiếc máy có công suất nhỏ hơn nhưng đem lại lưu lượng hút lớn. Điều này phụ thuộc vào thiết kế cánh quạt của nhà sản xuất, phần túi lọc bụi phía sau. 

Lưu lượng khí

Lưu lượng khí là thông số chỉ lượng thể tích khí hút được trong 1 giờ hoặc một phút. Được hiểu như băng thông trong mạng internet. Thương hay gặp 2 dạng chính là m3/h và cfm. Đây là thông số rất quan trọng đánh giá một chiếc máy có hiệu quả hay không. Thông thường với những xưởng có diện tích vừa phải từ 20-50m2, cũng như tùy vào số lượng máy móc lắp đặt, có hoạt động đồng thời hay không. Hay xưởng lắp đặt theo kiểu dùng đến máy nào thì cắm  di chuyển máy hút bụi đến đó. Phổ biến nhất với lưu lượng từ 500 đến 2400m3/h. Ở các máy hút cho xưởng (1) chạy motor từ để đảm bảo hiệu năng cao, hoạt động liên tục và không nóng. Nó luôn cho thông số cao hơn rất nhiều so với các máy hút di động (2) chạy chổi than. Thêm vào đó rất nhiều bạn nhầm lẫn một chiếc máy thổi, lưu thông không khí có chức năng tương tự như máy hút bụi. Điều này xảy ra khá phổ biến từ cả 2 phía người bán và người mua. Cách nhận biết đơn giản nhất là nhìn vào lưu lượng khí. Máy hút lúc nào lượng khí tối thiểu cũng rơi vào tầm 300-500CFM (500-850m3/h). Dưới thông số này bạn đừng nghĩ nó hút được bụi. Ngoài ra nếu đã mất tem thì nhìn cánh bạn cũng biết nó là hút hay lưu thông. Thông thường loại lưu thông là cánh nó luôn đan vào lồng như kiểu guồng nước bà con dân tộc vậy.

Woodfast DC2000 đang được sử dụng tại xưởng 50m2 của mình

Lực hút

Đây cũng là thông số thể hiện độ mạnh yếu của máy hút. Hay được đo bằng đơn vị Kpa hoặc inch of water( lượng nước đẩy lên qua 1 ống như ống đo áp suất hay gặp trong phòng thí nghiệm. Những máy hút di động( chạy chổi than) thường tỏ ra vượt trội ở yếu tố này so với các máy hút cho xưởng. Vì thế nó đặc biệt phù hợp khi bàn chà nhám, đánh phay hay dùng cho các thiết bị cầm tay khác...vv. Một máy hút chạy motor từ dùng cho hệ thống xưởng thường có thông số phổ biến 16Kpa, nếu dưới lực này bạn không nên dùng nó cho mục đích sử dụng của mình.

Festool CTL Midi với màng lọc Hepa cùng cơ chế hút tự động ưu việt

Lọc bụi

Phần lọc bụi là 1 trong những yếu tố ảnh hưởng rất lớn đển lưu lượng khí hút được. Bởi vậy tốt nhất nếu có điều kiện kinh tế dư giả bạn nên sử dụng hệ thống lọc cyclone. Hoặc bố trí phần túi chưa bụi lớn, phần vải trơn( vải pha nilong) để tránh bám bụi. Tốt nhất nên thiết kế ra 2 túi riêng biệt. Hoặc lắp thay bằng filter lọc bụi dạng trụ tròn để đảm bảo sự lưu thông khí tốt hơn. Bạn hình dung nếu phần lọc bụi bị tắc hoặc thể tích quá nhỏ cũng giống như khi ta thổi ra và lấy tay bịt miệng mình lại. Hay dòng nước đang chạy mà chúng tay đắp bờ ngăn lại. Chắc chắn khả năng lưu thông dòng chảy sẽ bị ảnh hưởng. Phải luôn đảm bảo sự thông thoáng để giảm thiểu đến mức thấp nhất yếu tố này. Các bạn hay gặp thực tế trong nhiều trường hợp một chiếc máy hút được lắp đặt thêm filter có giá tiền đắt hơn cũng như lưu lượng khí hút được lớn hơn so với máy có thiết kê y chang nhưng chỉ khác ở phần túi vải lọc bụi

Lưu lượng khí bạn cần là bao nhiêu?

Dưới đây là bảng thể hiện lưu lượng khí yêu cầu cho các máy khác nhau để các bạn tham khảo:

Sự suy hao lực hút?

Sự suy hao lực hút được quy định tính trên 1 đoạn ống có chiều dài 30.48cm, đơn vị sử dụng là inch of water

Công thức tính suy hao trên chiều dài bất kỳ: 

Tổng suy hao =.[ Chiều dài ống hút cứng( ống dẻo x 3) + giá trị suy hao tại góc 45 x số góc chuyển + giá trị suy hao tại góc 90 x số góc chuyển ] x Giá trị suy hao trên 30.48cm( bảng bên trên)

Ví dụ trên 1 đoạn ống dài 3mét có số góc chuyển 45 là 1 đường kính ống hút 10cm. 

Tổng suy hao: (10 + 3 X 1) x 0.07 = 0.91 inch of water 

Vậy sau khi đã phân tích những thông số quan trong bên trên chúng ta phải lựa chọn thế nào cho phù hợp với công việc của mình:

1. Với những xưởng từ 30m2 trở lên tối thiểu bạn phải có một chiếc máy hút có lưu lượng trên 2000m3/h. Công suất 1000W trở lên. Điều này đảm bảo cho việc đi xa hơn và hút được 2 máy cùng lúc. Nếu bạn làm việc riêng lẻ trên từng máy và không chạy hệ thống đường ống thì một chiếc máy có lưu lượng khí cỡ 500CFM là đã đáp ứng đủ nhu cầu.
2. Không nên sử dụng các máy hút chạy chổi than, sò, máy hút gia đình cho toàn bộ xưởng, nó yếu, ồn và nóng. Do không thể đi đường ống quá xa, lưu lượng khí rất nhỏ( quay lại bảng yêu cầu bên trên). Việc chạy một thời gian dài cũng không phù hợp do máy nóng.
3. Với các công việc thao tác nhiều trên các các máy cầm tay như chà nhám, phay... bạn nên sử dụng máy hút di động để đảm bảo sự linh hoạt cũng như lực hút khỏe.
4. Không nên sử dụng máy hút cho xưởng cho các máy cầm tay do không linh hoạt, lực hút yếu dù lưu lượng khí lớn( tất cả các máy cầm tay đều có đầu cắm hút bụi nhỏ). Bạn phải hạ cấp ống hút cho vừa vặn với nó việc này còn khiến máy hút cho xưởng bị nhiễu loạn khí do hiện tượng thắt cổ chai. Nó chỉ phù hợp cho các máy đặt cố định như cưa bàn, máy bào, máy định hình( shaper)...vv

(1)Máy hút cho xưởng: được hiểu là các thiết bị sử dụng motor từ hệ thống chứa bụi bằng túi vải đặt phía sau quạt hút hoặc hệ thống lắng bụi cyclone..vv

(2)Máy hút di dộng: được hiểu là các thiết bị chạy chổi than có thể di chuyển linh hoạt như máy hút gia đình, hay các máy đang được bosch, makita bán tại thị trường..vv

Mộc Chay Woodworking #20